ABN Amro Waarschuwt: Voedingssector Te Afhankelijk Van Goedkope Arbeidsmigranten

Rajiv Sharma

4 min read

Post on May 21, 2025

4.8

Share

Risico's van afhankelijkheid van goedkope arbeidsmigranten

De huidige situatie is niet houdbaar. De overmatige afhankelijkheid van goedkope arbeidsmigranten brengt de Nederlandse voedingssector in een precaire positie. Laten we de belangrijkste risico's nader bekijken:

Kwetsbaarheid voor arbeidstekorten

De voedingssector is extreem gevoelig voor schommelingen in de beschikbaarheid van arbeidsmigranten.

• Brexit en veranderende wetgeving: De Brexit heeft al geleid tot een afname van het aantal Oost-Europese werknemers in de sector. Veranderingen in immigratiebeleid en visumregels kunnen deze kwetsbaarheid verder vergroten.
• Internationale ontwikkelingen: Economische ontwikkelingen in landen van herkomst van migranten kunnen de migratiestromen beïnvloeden, met directe gevolgen voor de arbeidsmarkt in de Nederlandse voedingsindustrie.
• Gevolgen: Acute arbeidstekorten leiden tot productievermindering, vertragingen in de levering van producten en uiteindelijk tot hogere voedselprijzen voor de consument. Recente voorbeelden hiervan zijn te vinden in de glastuinbouw en de fruitteelt, waar bedrijven kampen met ernstige personeelstekorten.

Uitbuiting en slechte arbeidsomstandigheden

De focus op goedkope arbeid creëert een omgeving waarin uitbuiting en slechte arbeidsomstandigheden kunnen floreren.

• Lage lonen en lange werkdagen: Migranten zijn vaak kwetsbaar en minder goed op de hoogte van hun rechten, waardoor ze gemakkelijker worden uitgebuit.
• Schade aan imago: Negatieve berichtgeving over slechte arbeidsomstandigheden schaadt het imago van de Nederlandse voedingsindustrie, zowel nationaal als internationaal.
• Ethische verantwoordelijkheid: Bedrijven hebben een ethische verantwoordelijkheid om eerlijke lonen te betalen en goede arbeidsomstandigheden te garanderen, ongeacht de nationaliteit van hun werknemers. Dit vereist transparantie en strenge controlemechanismen.

Afhankelijkheid van flexibele arbeid

Veel migranten werken via uitzendbureaus, wat leidt tot een gebrek aan zekerheid en continuïteit.

• Gebrek aan loyaliteit: De tijdelijke aard van de banen kan leiden tot een gebrek aan loyaliteit en betrokkenheid van werknemers.
• Moeilijkheden bij het aantrekken en behouden van geschoold personeel: Het is moeilijk om ervaren en gekwalificeerde mensen te vinden en te behouden als ze geen perspectief op een vaste baan hebben.
• Rol van de overheid en private sector: Zowel de overheid als de private sector hebben een rol te spelen bij het creëren van meer zekerheid en betere arbeidsvoorwaarden voor werknemers in de voedingssector.

Mogelijke oplossingen voor een duurzame toekomst

De situatie is ernstig, maar er zijn oplossingen. Een duurzame toekomst voor de voedingssector vereist een multi-faceted aanpak:

Investering in automatisering en technologie

Automatisering kan een belangrijk onderdeel zijn van de oplossing.

• Robots en automatiseringssystemen: Investeringen in robots en andere automatiseringssystemen kunnen een deel van het handmatige werk overnemen, de afhankelijkheid van goedkope arbeid verminderen en de productiviteit verhogen.
• Voorbeelden: Er zijn al succesvolle voorbeelden van automatisering in de verpakkingsindustrie en in de teelt van groenten en fruit.
• Financiële aspecten: Hoewel de initiële investering hoog kan zijn, kan automatisering op lange termijn kostenbesparend zijn en de concurrentiepositie versterken.

Verbetering van arbeidsomstandigheden en salarissen

Een aantrekkelijkere arbeidsmarkt is essentieel.

• Hogere lonen: Hogere lonen maken de sector aantrekkelijker voor Nederlandse werknemers.
• Betere arbeidsomstandigheden: Goede arbeidsomstandigheden, zoals regelmatige werktijden en mogelijkheden voor scholing en training, zijn essentieel om gekwalificeerd personeel aan te trekken en te behouden.
• Initiatieven: Initiatieven zoals het convenant "Groene Sector" in de glastuinbouw laten zien dat samenwerking tussen werkgevers en vakbonden kan leiden tot verbeteringen.

Aantrekkelijker maken van de sector voor jongeren

De voedingssector moet aantrekkelijker worden voor een jongere generatie.

• Imagoverbetering: Een positiever beeld schetsen van de sector, met de nadruk op innovatie, duurzaamheid en carrièremogelijkheden.
• Loopbaanontwikkeling: Investeren in training en opleiding, en mogelijkheden voor doorgroei creëren.
• Samenwerking onderwijs en bedrijven: Sterkere samenwerking tussen onderwijsinstellingen en bedrijven kan leiden tot een betere aansluiting van het onderwijs op de behoeften van de arbeidsmarkt.

Conclusie

De afhankelijkheid van goedkope arbeidsmigranten in de Nederlandse voedingssector is een tijdbom. ABN Amro's waarschuwing onderstreept de noodzaak tot actie. Door te investeren in automatisering, de arbeidsomstandigheden te verbeteren, en de sector aantrekkelijker te maken voor binnenlandse arbeidskrachten, kan de voedingssector haar toekomst veiligstellen. Overheid, bedrijven en onderwijsinstellingen moeten samenwerken om deze uitdaging het hoofd te bieden en de afhankelijkheid van goedkope arbeidsmigranten in de voedingssector structureel te verminderen. De toekomst van de Nederlandse voedselvoorziening hangt ervan af!