መልሲ ዶ/ር ገብረየሱስ ንጀነራል ተኽለብርሃንን ንሸዊት፡ ትንታኔ

ሰላም ጋይስ! ሎሚ ብዛዕባ ሓደ ኣገዳሲ ኣርእስቲ ክንዛረብ ኢና። ዶ/ር ገብረየሱስ ንጀነራል ተኽለብርሃንን ንሸዊት ውዳሴን ዝሃቦ መልሲ ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። ኣብዚ ጽሑፍ እዚ፡ ነዚ ዛዕባ ብዝርዝር ክንርእዮ ኢና። እዚ ጉዳይ እዚ ኣብ ፖለቲካዊ መድረኽ ዓብዪ ተጽዕኖ ኣለዎ። ስለዚ፡ ነዚ መልሲ እዚ ብንጹር ምርዳእ ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። ብዛዕባዚ ጕዳይ እዚ ዝተፈላለዩ ኣረኣእያታት ክህልዉና ይኽእሉ እዮም፣ ንኹሎም ኣረኣእያታት ብኽብሪ ክንሕዞም ይግባእ። ዶ/ር ገብረየሱስ ንዝሃቦ መልሲ ምሉእ ብምሉእ ንምርድኡ፡ ነቲ ጕዳይ ብዝርዝር ምርኣዩ ኣገዳሲ እዩ። ኣብዚ ጽሑፍ እዚ፡ ነዚ መልሲ እዚ ንምንታይ ከም ዝተዋህበ፡ እንታይ ጽልዋ ከም ዘለዎ፡ ብዝርዝር ክንዛረበሉ ኢና። ብተወሳኺ፡ ብዛዕባ እዚ ጕዳይ እዚ ዝተፈላለዩ ኣረኣእያታት ከመይ ከም ዝኾኑ ክንመያየጥ ኢና። ስለዚ፡ ምሳና ጽንሑ!

ጀነራል ተኽለብርሃንን ሸዊት ውዳሴን መን እዮም?

እስከ መጀመርታ፡ ጀነራል ተኽለብርሃንን ሸዊት ውዳሴን መን ምዃኖም ንርአ። ጀነራል ተኽለብርሃን ኣብ ወታደራዊ ታሪኽ ኢትዮጵያ ኣዝዩ ኣገዳሲ ግደ ዝነበሮ ሓደ ዓቢ መራሒ እዩ። ብዛዕባ ህይወቱን ኣበርክቶታቱን ምፍላጥ፡ ነቲ ኣብዚ እዋን እዚ ዘሎ ፖለቲካዊ ኵነታት ንምርድኡ ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። ሸዊት ውዳሴ ድማ ኣብ ፖለቲካዊ ዓለም እትሳተፍን ሓሳባታታ ብግልጺ እትገልጽን ፖለቲከኛ እያ። ንሳ ብዛዕባ ዝተፈላለዩ ፖለቲካዊ ጕዳያት ትዛረብ፣ ቃላታ ድማ ኣብ ሕብረተሰብ ዓቢ ተጽዕኖ ኣለዎ። ስለዚ፡ ንሸዊትን ኣበርክቶኣን ምፍላጥ፡ ነቲ ፖለቲካዊ ኵነታት ንምርድኡ ኣገዳሲ እዩ። ብተወሳኺ፡ ጀነራል ተኽለብርሃንን ሸዊትን ኣብ ዝተፈላለዩ ፖለቲካዊ ጕዳያት ከመይ ከም ዝተሳተፉ ምፍላጥ፡ ነቲ ኣብዚ እዋን እዚ ዘሎ ፖለቲካዊ ኵነታት ንምርዳእ ሓጋዚ እዩ። ስለዚ፡ መንነቶምን ኣበርክቶታቶምን ብምፍላጥ፡ ነቲ ዛዕባ ብዝተዓመቐ መልክዑ ኽንርድኦ ንኽእል ኢና። እምበኣር፡ ብዛዕባ ጀነራል ተኽለብርሃንን ሸዊት ውዳሴን ዝርዝር ሓበሬታ ምርካብ፡ ነቲ ኣርእስቲ ብዝሓሸ መልክዑ ንኽንርድኦ ይሕግዘና እዩ። ብዛዕባ ህይወቶምን ኣበርክቶታቶምን ምፍላጥ፡ ነቲ ፖለቲካዊ ኵነታት ንምርዳእን ኣብዚ ዛዕባ እዚ ጥልቅ ዝበለ ምርዳእ ንኽህልወናን ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። ጀነራል ተኽለብርሃንን ሸዊት ውዳሴን ኣብ ፖለቲካዊ መድረኽ ዝነበሮም ተሳትፎ፡ ነቲ ዶ/ር ገብረየሱስ ዝሃቦ መልሲ ንምርድኡ ወሳኒ እዩ።

ዶ/ር ገብረየሱስ ንምንታይ መልሲ ሃበ?

ሕጂ ድማ፡ ዶ/ር ገብረየሱስ ንምንታይ መልሲ ከም ዝሃበ ንርአ። ዶ/ር ገብረየሱስ፡ ኣብ ፖለቲካዊ መድረኽ ኣዝዩ ተሰማዒ ዝኾነ ሰብ እዩ። ንሱ ብዛዕባ ዝተፈላለዩ ፖለቲካዊ ጕዳያት ሓሳቡ ብግልጺ ይገልጽ፣ ኣረኣእያኡ ድማ ኣብ ሕብረተሰብ ዓቢ ተጽዕኖ ኣለዎ። ስለዚ፡ ዶ/ር ገብረየሱስ መልሲ ንኽህብ ዝደረኾ ምኽንያት ምፍላጥ ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። እዚ መልሲ እዚ፡ ነቲ ኣብዚ እዋን እዚ ዘሎ ፖለቲካዊ ኵነታት ንምርዳእን ንዝተፈላለዩ ፖለቲካዊ ጕዳያት ብዝሓሸ መልክዑ ንምርድኡን ይሕግዘና። ዶ/ር ገብረየሱስ ነዚ መልሲ እዚ ንምሃብ ዝደረኾም ምኽንያታት እንታይ ይመስሉ? ነዚ ሕቶ እዚ ንምምላስ፡ ነቲ ፖለቲካዊ ኵነታት ብዝርዝር ምርኣዩ ኣገዳሲ እዩ። ምናልባት ዶ/ር ገብረየሱስ፡ ኣብ ጀነራል ተኽለብርሃንን ሸዊት ውዳሴን ዝተሰማምዓሎም ጕዳያት ነይሮም ይኾኑ። ወይ ድማ፡ ነቲ ፖለቲካዊ ኵነታት ንምርጋእ ዝሃቦ መልሲ ይኸውን። ዝኾነ ይኹን፡ ዶ/ር ገብረየሱስ መልሲ ንኽህብ ዝደረኾ ምኽንያት ምርዳእ፡ ነቲ ዛዕባ ብዝተዓመቐ መልክዑ ንኽንርድኦ ይሕግዘና እዩ። እምበኣር፡ ዶ/ር ገብረየሱስ ንምንታይ መልሲ ከም ዝሃበ ምርኣይ፡ ነቲ ዛዕባ ብዝሓሸ መልክዑ ንኽንርድኦ ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። እዚ ሓበሬታ እዚ፡ ኣብዚ ዛዕባ እዚ ጥልቅ ዝበለ ምርዳእ ንኽህልወና ይሕግዘና። ዶ/ር ገብረየሱስ ዝሃቦ መልሲ፡ ኣብ ፖለቲካዊ መድረኽ ዓቢ ተጽዕኖ ኣለዎ። ስለዚ፡ ነዚ መልሲ እዚ ንምንታይ ከም ዝተዋህበ ምፍላጥ፡ ነቲ ፖለቲካዊ ኵነታት ብግቡእ ንኽንርድኦ ይሕግዘና።

መልሲ ዶ/ር ገብረየሱስ እንታይ ነበረ?

ሕጂ ድማ፡ መልሲ ዶ/ር ገብረየሱስ እንታይ ከም ዝነበረ ንርአ። ዶ/ር ገብረየሱስ ዝሃቦ መልሲ ኣብ ፖለቲካዊ መድረኽ ዓቢ ኣስተዋጽኦ ነይርዎ። እዚ መልሲ እዚ ብዝርዝር እንታይ ከም ዝነበረ ምፍላጥ፡ ነቲ ዛዕባ ብዝሓሸ መልክዑ ንኽንርድኦ ይሕግዘና። ዶ/ር ገብረየሱስ ኣብ መልሱ እንታይ ነጥብታት ኣልዒሉ? ነዚ ሕቶ እዚ ንምምላስ፡ ነቲ መልሲ ብጽንዓት ምርኣዩ ኣገዳሲ እዩ። ምናልባት ዶ/ር ገብረየሱስ፡ ብዛዕባ ፖለቲካዊ ፍትሒ፡ ማሕበራዊ ጽልዋ፡ ወይ ድማ ብዛዕባ ሓደ ካልእ ኣገዳሲ ጕዳይ ተዛሪቡ ይኸውን። ዝኾነ ይኹን፡ ዶ/ር ገብረየሱስ ዝሃቦ መልሲ እንታይ ከም ዝነበረ ምፍላጥ፡ ነቲ ዛዕባ ብዝተዓመቐ መልክዑ ንኽንርድኦ ይሕግዘና እዩ። እምበኣር፡ መልሲ ዶ/ር ገብረየሱስ እንታይ ከም ዝነበረ ምርኣይ፡ ነቲ ዛዕባ ብዝሓሸ መልክዑ ንኽንርድኦ ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። እዚ ሓበሬታ እዚ፡ ኣብዚ ዛዕባ እዚ ጥልቅ ዝበለ ምርዳእ ንኽህልወና ይሕግዘና። ዶ/ር ገብረየሱስ ዝሃቦ መልሲ፡ ነቲ ፖለቲካዊ ኵነታት ከመይ ከም ዝቐየሮ ምፍላጥ፡ ነቲ ዛዕባ ብግቡእ ንኽንርድኦ ይሕግዘና።

ጽልዋ ናይቲ መልሲ

እስከ ጽልዋ ናይቲ መልሲ እንታይ ምዃኑ ንመያይጥ። ዶ/ር ገብረየሱስ ዝሃቦ መልሲ ኣብ ፖለቲካዊ መድረኽ ዓቢ ጽልዋ ነይርዎ። እዚ ጽልዋ እዚ ኣብ ዝተፈላለዩ መዳያት ከመይ ከም ዝተራእየ ምፍላጥ ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። ንኣብነት፡ እዚ መልሲ እዚ ኣብ ውሳኔታት መንግስቲ፡ ኣብ ኣረኣእያ ህዝቢ፡ ወይ ድማ ኣብ ፖለቲካዊ ርክባት ከመይ ዝበለ ለውጢ ኣምጺኡ? ነዚ ሕቶ እዚ ንምምላስ፡ ነቲ ፖለቲካዊ ኵነታት ብዝርዝር ምርኣዩ ኣገዳሲ እዩ። ምናልባት እዚ መልሲ እዚ ኣብ ህዝቢ ዓቢ ተቐባልነት ረኺቡ ይኸውን፡ ወይ ድማ ኣብ መንግስቲ ሓደ ለውጢ ንኽመጽእ ምኽንያት ኮይኑ ይኸውን። ዝኾነ ይኹን፡ ጽልዋ ናይቲ መልሲ እንታይ ምዃኑ ምፍላጥ፡ ነቲ ዛዕባ ብዝተዓመቐ መልክዑ ንኽንርድኦ ይሕግዘና እዩ። እምበኣር፡ ጽልዋ ናይቲ መልሲ እንታይ ምዃኑ ምርኣይ፡ ነቲ ዛዕባ ብዝሓሸ መልክዑ ንኽንርድኦ ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። እዚ ሓበሬታ እዚ፡ ኣብዚ ዛዕባ እዚ ጥልቅ ዝበለ ምርዳእ ንኽህልወና ይሕግዘና። ጽልዋ ናይቲ መልሲ ኣብ ዝተፈላለዩ ፖለቲካዊ ጕዳያት ከመይ ከም ዝተራእየ ምፍላጥ፡ ነቲ ዛዕባ ብግቡእ ንኽንርድኦ ይሕግዘና።

ዝተፈላለዩ ኣረኣእያታት ብዛዕባ እቲ መልሲ

ሕጂ ድማ፡ ብዛዕባ እቲ መልሲ ዝተፈላለዩ ኣረኣእያታት ከመይ ከም ዝኾኑ ንርአ። ዶ/ር ገብረየሱስ ዝሃቦ መልሲ ኣብ ሕብረተሰብ ዝተፈላለዩ ኣረኣእያታት ፈጢሩ እዩ። ገሊኦም ሰባት ነዚ መልሲ ይድግፍዎ ይኾኑ፡ ገሊኦም ድማ ይቃወምዎ ይኾኑ። እዚ ዝተፈላለየ ኣረኣእያታት ንምንታይ ከም ዝተፈጥረ ምፍላጥ ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። ንኣብነት፡ እዚ መልሲ እዚ ምስቲ ናቶም ፖለቲካዊ ኣረኣእያ ዝሰማማዕ ስለ ዝኾነ ገሊኦም ሰባት ይድግፍዎ ይኾኑ። ገሊኦም ድማ ነዚ መልሲ ዝቃወምዎ ምኽንያት ምስቲ ናቶም እምነታት ስለ ዘይሰማማዕ ይኸውን። ዝኾነ ይኹን፡ ዝተፈላለዩ ኣረኣእያታት ብዛዕባ እቲ መልሲ ከመይ ከም ዝኾኑ ምፍላጥ፡ ነቲ ዛዕባ ብዝተዓመቐ መልክዑ ንኽንርድኦ ይሕግዘና እዩ። እምበኣር፡ ዝተፈላለዩ ኣረኣእያታት ብዛዕባ እቲ መልሲ ከመይ ከም ዝኾኑ ምርኣይ፡ ነቲ ዛዕባ ብዝሓሸ መልክዑ ንኽንርድኦ ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። እዚ ሓበሬታ እዚ፡ ኣብዚ ዛዕባ እዚ ጥልቅ ዝበለ ምርዳእ ንኽህልወና ይሕግዘና። ዝተፈላለዩ ኣረኣእያታት ብዛዕባ እቲ መልሲ ኣብ ፖለቲካዊ መድረኽ ከመይ ከም ዝተራእዩ ምፍላጥ፡ ነቲ ዛዕባ ብግቡእ ንኽንርድኦ ይሕግዘና።

መደምደምታ

ኣብ መደምደምታ፡ መልሲ ዶ/ር ገብረየሱስ ንጀነራል ተኽለብርሃንን ንሸዊት ውዳሴን ኣብ ፖለቲካዊ መድረኽ ዓቢ ጽልዋ ከም ዘለዎ ተገንዚብና ኢና። እዚ መልሲ እዚ ንምንታይ ከም ዝተዋህበ፡ እንታይ ጽልዋ ከም ዘለዎ፡ ዝተፈላለዩ ኣረኣእያታት ብዛዕባኡ ከመይ ከም ዝኾኑ ብዝርዝር ተመያይጥና ኢና። እዚ ኹሉ ሓበሬታ ነዚ ዛዕባ ብዝተዓመቐ መልክዑ ንኽንርድኦ ሓጊዙና እዩ። ስለዚ፡ ዶ/ር ገብረየሱስ ዝሃቦ መልሲ ኣብዚ እዋን እዚ ኣብ ፖለቲካዊ መድረኽ ኣዝዩ ኣገዳሲ ምዃኑ ተገንዚብና ኣለና። ነዚ ዛዕባ እዚ ብዝያዳ ምጽናዕን ምምርማርን፡ ኣብ ፖለቲካዊ ኵነታት ዝሓሸ ምርዳእ ንኽህልወና ይሕግዘና። ብተወሳኺ፡ ብዛዕባ ፖለቲካዊ ጕዳያት ዘለና ምርዳእ ንምዕባይ፡ ከምዚኦም ዝኣመሰሉ ዛዕባታት ምጽናዕ ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። ስለዚ፡ ኣብዚ ዛዕባ እዚ ዝያዳ ሓበሬታ ንምርካብ ክንጽዕር ይግባኣና። እምበኣር፡ ዶ/ር ገብረየሱስ ዝሃቦ መልሲ ኣብ ፖለቲካዊ መድረኽ ዓቢ ጽልዋ ከም ዘለዎ ብምግንዛብ፡ ነዚ ጽሑፍ እዚ ኣብዚ ኸነቋርጾ ኢና። ኣብዚ ዛዕባ እዚ ዝሓሸ ምርዳእ ስለ ዝረኸብና፡ ብዛዕባ ፖለቲካዊ ጕዳያት ብዝበለጸ መልክዑ ክንመያየጥ ንኽእል ኢና።